SGK primler hangi durumda geri alınabilir?
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim iadesi almak mümkün mü? Prim iadesi alma şartları nelerdir? Prim iadesi nasıl alınır?
Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödenen primler belirli şartların sağlanması halinde geri iade edilebiliyor. Bu şartları açıklayalım:
SGK PRİM İADESİ NASIL ALINIR?
Birden çok işyerinde çalışanlar
İşçinin bir ay içerisinde birden çok işyerindeki çalışmasından dolayı ödediği sigorta prim miktarı asgari ücretin 6.5 katından (10 bin 705.5 TL’den) fazla ise işçinin ödemiş olduğu primler kendisine iade edilir. Bunun için işçinin ilgili SGK birimine baş vurarak fazla ödediği primlerin iadesini istemesi gerekiyor. Örneğin İşçi Ahmet Bey, A işyerinden aylık 6.000 TL, B işyerinden aylık 4.000 TL ve C işyerinde aylık 5.000 TL olmak üzere toplam 15.000 TL ücret alıyorsa Ahmet Bey, tavanı geçen 4.294.5 liranın prim iadesini bir dilekçe ile SGK’dan isteyebilir. Geri verilen primler için ayrıca gecikme cezası ve gecikme zammı ile faiz ödenmiyor. Primler, talep tarihini takip eden ay içinde hissesi oranında sigortalıya defaten geri ödeniyor.
Yanlış ve yersiz alınan primler
Yanlış veya yersiz alınmış olduğu tespit edilen primler, alındıkları tarihten on yıl geçmemiş ise, hisseleri oranında işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara veya genel sağlık sigortalılarına veya hak sahiplerine kanunî faizi ile birlikte geri veriliyor. Kanunî faiz, primin Kuruma yatırıldığı tarihi takip eden ay başından, iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için hesaplanıyor. Bu durumda olanların bir dilekçe ile SGK’na başvurmaları gerekiyor.
Emeklilik için prim eksiği olanlar
Emekli olabilmek için gerekli yaş şartını doldurdukları halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayanlar primlerinin iadesini isteyebilirler.
Buna göre 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (a) ve (b) bentleri kapsamındaki eski SSK’lı ve Bağ-Kurlu sigortalılar ile ilk defa (c) bendi kapsamında memur sigortalı olanlardan, herhangi bir nedenle çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayanlara talepleri halinde sigorta primleri iade ediliyor. Bu kapsamda olanlardan SSK’lı olanlar ve memurlar kendi adlarına bildirilen primleri, Bağ-Kurlular ise ödediği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin her yıla ait tutarını isteyebilecek.
Örneğin Ayşe Hanım 01.01.1991 tarihinde çalışmaya başlamış ise 52 yaşını doldurması ve 5 bin 525 gün prim ödemesi yapması durumunda emekli olacak. Ancak Ayşe Hanım’ın prim ödemesi 1000 gündür. Bu durumda Ayşe Hanım yaşı doldurduğu halde priminin yeterli olmamasından dolayı emekli olamayacak. Ayşe Hanım istemesi halinde 1000 günlük ödenen sigorta priminin kendi hissesine düşen miktarının iadesini SGK’dan isteyebilecek.
Geri ödenecek primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek toptan ödeme şeklinde primler iade edilecek.